Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η σπονδυλοδεσία;

Η σπονδυλοδεσία αφορά σε σημαντικό αριθμό ασθενών με προβλήματα στη σπονδυλική στήλη και συνήθως αφορά περιπτώσεις, όπως:

• Μηχανική επώδυνη αστάθεια τμημάτων της σπονδυλικής στήλης
• Δισκοπάθεια πολλαπλών επιπέδων
• Τραυματισμοί - Κατάγματα σπονδυλικής στήλης
• Σπονδυλική στένωση (στένωση του σπονδυλικού σωλήνα)
• Σπονδυλόλυση – Σπονδυλολίσθηση
• Σκολίωση – Κύφωση
• Σπονδυλαρθρίτιδα – Σπονδυλίτιδα
• Αυχενική μυελοπάθεια
• Μεταστάσεις και πρωτογενείς όγκους της σπονδυλικής στήλης

Με τη σπονδυλοδεσία πετυχαίνουμε γρήγορη ανακούφιση από τον πόνο, σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης και βελτίωση της κινητικότητας του ασθενή, προσφέροντας υψηλότερη ποιότητα ζωής.

Οι συχνότερες επιλογές σπονδυλοδεσίας

Η σπονδυλοδεσία μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω διαφορετικών προσεγγίσεων (πρόσθια, οπίσθια, ή πλάγια προσπέλαση), ανάλογα με τη θέση και τη φύση του προβλήματος.

Ανοικτή μέθοδος

Πρόκειται για την κλασική, επεμβατική μορφή σπονδυλοδεσίας, που εφαρμόζεται σε προβλήματα της σπονδυλικής στήλης, όπου η αναγκαιότητα ευρείας αποσυμπίεσης των νευρικών δομών είναι επιβεβλημένη ή υπάρχει ήδη μηχανική αστάθεια της σπονδυλικής στήλης και αποτελεί βασική αιτία των συμπτωμάτων του ασθενούς.

Αναλόγως με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς, επιλέγεται η πρόσθια, η πλάγια ή η οπίσθια προσπέλαση ή συνδυασμός των τεχνικών αυτών.

Η μοντέρνα χειρουργική προσέγγιση της σπονδυλοδεσίας περιλαμβάνει ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, όπου με μικρές τομές, μικρή απώλεια αίματος και μικρή διάρκεια νοσηλείας και αποκατάστασης, επιτυγχάνεται με τη χρήση ειδικών εμφυτευμάτων σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης.

Οι τεχνικές της σπονδυλοδεσίας ταξινομούνται ανάλογα με τη χειρουργική τεχνική σε:

• πρόσθια σπονδυλοδεσία (η προσπέλαση της πάσχουσας περιοχής γίνεται από την κοιλία ή το πρόσθιο μερος του θώρακος ή το πρόσθιο μέρος του αυχένα)
• πλάγια σπονδυλοδεσία (η προσπέλαση της πάσχουσας περιοχής γίνεται από τα πλάγια της κοιλίας ή του θώρακα)
• οπίσθια σπονδυλοδεσία (η προσέγγιση της πάσχουσας περιοχής γίνεται από τον οπίσθιο τμήμα της οσφύος, της ράχης ή του αυχένα)

Ι. Πρόσθια αυχενική σπονδυλοδεσία (διασωματική σπονδυλοδεσία – ACIF) ΑΜΣΣ FACE Α5_Α6_Α7

Η πρόσθια αυχενική σπονδυλοδεσία (διασωματική σπονδυλοδεσία – ACIF) είναι τεχνική κατά την οποία αφαιρείται ολόκληρος ο δίσκος και τη θέση του καταλαμβάνει ένας συνθετικός κλωβός που εμπεριέχει οστικό μόσχευμα.

Στόχος της πρόσθιας αυχενικής σπονδυλοδεσίας είναι η αφαίρεση του δίσκου και των οστεόφυτων που πιέζουν τα νεύρα και τον νωτιαίο μυελό και η ακινητοποίηση του μεσοσπονδύλιου διαστήματος ώστε να μειωθεί ο πόνος.

Η σπονδυλοδεσία μπορεί να περιλαμβάνει πέραν της χρήσης κλωβού και οστικού μοσχεύματος (stand alone), ειδικής πλάκας τιτανίου η οποία τοποθετείται στην πρόσθια επιφάνεια των σπονδυλικών σωμάτων και συγκρατείται με κοχλίες τιτανίου που τοποθετούνται διασωματικά.

Ο ασθενής βγαίνει από το νοσοκομείο την επόμενη ημέρα από τη χειρουργική επέμβαση και επιστρέφει πολύ σύντομα στις καθημερινές του ασχολίες, ελεύθερος συμπτωμάτων.

II. Oπίσθια διαυχενική σπονδυλοδεσία σπονδυλικής στήλης

Τι είναι η οπίσθια διαυχενική σπονδυλοδεσία της σπονδυλικής στήλης;

Η οπίσθια διαυχενική σπονδυλοδεσία αφορά το σύνολο των μοιρών της σπονδυλικής στήλης (αυχενικής, θωρακικής, οσφυοϊεράς).

Στην οπίσθια διαυχενική σπονδυλοδεσία, ο χειρουργός σταθεροποιεί τους σπονδύλους με κοχλίες τιτανίου (διαυχενικές βίδες) συμβατές με μαγνητικό τομογράφο, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους με ράβδους, ενώ τοποθετείται στην οπίσθια επιφάνεια της σπονδυλικής στήλης οστικό μόσχευμα που είτε έχει ληφθεί από τον ασθενή (αυτόλογο μόσχευμα) είτε όχι (ετερόλογο μόσχευμα).

Η επέμβαση μπορεί να συνδυαστεί με άλλες επεμβάσεις στη σπονδυλική στήλη όπως η μικροδισκεκτομή ή η πεταλεκτομή.

Με την οπίσθια διαυχενική σπονδυλοδεσία σταματούν να υφίστανται οι πιέσεις που ασκούνται στα νεύρα, σταματά ο πόνος και το μούδιασμα και αποφεύγεται η πιθανότητα παράλυσης των άκρων.

Στόχος είναι η σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης η αποφυγή ή αντιστροφή ενός νευρολογικού ελλείμματος.

III. Πρόσθια διασωματική σπονδυλοδεσία οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (ALIF)

Η πρόσθια διασωματική σπονδυλοδεσία οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (ALIF)είναι τεχνική σταθεροποίησης της σπονδυλικής στήλης μέσω οστικής σπονδυλοδεσίας ανάμεσα στα οσφυϊκά σπονδυλικά σώματα με χρήση μοσχευμάτων.

Μέσω μιας τομής στην πρόσθια κοιλιακή χώρα, αφαιρείται ο κατεστραμμένος μεσοσπονδύλιος δίσκος και στη θέση του τοποθετείται κλωβός με μοσχεύματα, διατείνοντας το μεσοσπονδύλιο διάστημα και αποσυμπιέζοντας νευρικές ρίζες.

Η σταθερότητα του κλωβού ενισχύεται με ειδικούς κοχλίες (οστικές βίδες) που εισέρχονται στο εσωτερικό των σπονδυλικών σωμάτων και τον συγκρατούν στη θέση του.

Τα μοσχεύματα, με το πέρασμα του χρόνου ενσωματώνονται και δημιουργούν ισχυρές οστικές γέφυρες με τους παρακείμενους σπονδύλους.

Με την πρόσθια διασωματική σπονδυλοδεσία (ALIF) αντιμετωπίζονται επιλεγμένα περιστατικά με εκφυλιστική δισκική νόσο των δύο κατώτερων επιπέδων της σπονδυλικής στήλης (Ο4/Ο5 και Ο5/Ι1) με τους ασθενείς να παρουσιάζουν συμπτωματολογία χρόνιας οσφυαλγίας-ισχιαλγίας και ισχυρές ενδείξεις μηχανικής σπονδυλικής αστάθειας.

Ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο την επόμενη του χειρουργείου.

Τα βασικά πλεονεκτήματα της μεθόδου περιλαμβάνουν ότι:

• είναι αναίμακτη
• αποτελεί ελάχιστα επεμβατική τεχνική
• δεν απαιτεί αφαίρεση των οπίσθιων σπονδυλικών στοιχείων
• δεν προκαλεί τραύμα των οπίσθιων μυών της σπονδυλικής στήλης με αποτέλεσμα να είναι πολύ ήπιος ο μετεγχειρητικός πόνος
• μπορεί να αποτελεί τη λύση σε ασθενείς με ένα προγενέστερο χειρουργείο στην κατώτερη οσφυϊκή μοίρας της σπονδυλικής στήλης, όπου οι συμφύσεις αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για μία αναγκαία επανεπέμβαση

ΙV. Πλάγια διασωματική σπονδυλοδεσία (XLIF)

Τι είναι η πλάγια διασωματική σπονδυλοδεσία (XLIF);

​Η πλάγια διασωματική σπονδυλοδεσία είναι μία σχεδόν αναίμακτη τεχνική σταθεροποίησης της σπονδυλικής στήλης.

Υπό συνεχή νευροφυσιολογικό έλεγχο, γίνεται μία τομή 2-4 εκατοστών στα πλάγια της σπονδυλικής στήλης και επιτυγχάνεται η προσπέλαση του πάσχοντος μεσοσπονδυλίου δίσκου.

Ο πάσχων δίσκος αντικαθίσταται με ένα εμφύτευμα που ανατάσσει το μεσοσπονδύλιο διάστημα, το οποίο έχει υποστεί καθίζηση και διορθώνει την ολίσθηση του σπονδύλου.

Η πλάγια διασωματική σπονδυλοδεσία και έχει δύο βασικά πλεονεκτήματα: δεν καταστρέφει τους μύες και τους συνδέσμους της σπονδυλικής στήλης, ενώ αποφεύγεται και η επαφή με το σπονδυλικό σωλήνα, που περιέχει τις νευρικές ρίζες και τον νωτιαίο μυελό.

Ο ασθενής βγαίνει από το νοσοκομείο σε 24-48 ώρες.

Ελάχιστα επεμβατική μέθοδος (MIS) σπονδυλοδεσίας

Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές σπονδυλοδεσίας έχουν ως κύριο στόχο την ελαχιστοποίηση των χειρουργικών τομών και τη μείωση της έκτασης της χειρουργικής επέμβασης σε ό,τι αφορά τους ιστούς γύρω από την σπονδυλική στήλη. Η ελάχιστα επεμβατική, διαδερμική σπονδυλοδεσία (MISS = Minimally Invasive Spine Surgery), πραγματοποιείται με πολύ μικρές τομές στο δέρμα, όπου περνούν σύρματα-οδηγοί μέσω των οποίων τοποθετούνται βίδες υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο. Με αυτήν την μέθοδο ελαχιστοποιούνται οι χειρουργικές τομές, προκαλείται ελάχιστος τραυματισμός των ιστών της γύρω περιοχής και περιορίζεται ο μετεγχειρητικός πόνος. Η ελάχιστα επεμβατική μέθοδος έχει κάποιους περιορισμούς, καθώς δεν επιτρέπει τη χρήση μοσχευμάτων ή εκτεταμένων διορθώσεων στον ίδιο βαθμό όπως η ανοιχτή μέθοδος.

Σπονδυλοδεσία με καθοδήγηση «νευροπλοήγηση» (neuronavigator)

Σήμερα τα σύγχρονα συστήματα νευροπλοήγησης συμβάλλουν στην ακριβέστερη τοποθέτηση των βιδών, μειώνοντας την πιθανότητα ανθρώπινου λάθους με πιθανές επιπλοκές, όπως, για παράδειγμα, τραυματισμό ενός νεύρου. Επίσης με την κατάλληλη εμπειρία μπορεί να μειωθεί ο χειρουργικός χρόνος. Ειδικότερα, η χρήση προηγμένων υπολογιστικών συστημάτων επιτρέπει τον συνδυασμό προεγχειρητικών εικόνων (αξονικής και μαγνητικής τομογραφίας) με ζωντανά δεδομένα κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό ακριβή καθοδήγηση στον Χειρουργό. Έτσι, ενισχύονται οι δεξιότητες του εξειδικευμένου χειρουργού, επιτρέποντας την επιτυχή εκτέλεση απαιτητικών επεμβάσεων με ασφάλεια, ελαχιστοποίηση τραυματισμών και γρήγορη ολοκλήρωση των διαδικασιών. Η πιθανότητα εσφαλμένης τοποθέτησης υλικών ή τραυματισμού ευαίσθητων δομών, όπως τα σπονδυλικά νεύρα και ο νωτιαίος μυελός, μειώνεται στο ελάχιστο.

Μετεγχειρητική Αποκατάσταση

Ανάλογα με τον τύπο της επέμβασης, αλλά και τη φύση του προβλήματος, η διάρκεια νοσηλείας του ασθενή κυμαίνεται περίπου στις 2-5 ημέρες. Ωστόσο, συνήθως η κινητοποίηση γίνεται άμεσα μετά το χειρουργείο. Ο ιατρός θα συστήσει ένα πρόγραμμα κινητοποίησης, το οποίο περιλαμβάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών. Μετά από μία σπονδυλοδεσία δίνονται επίσης οδηγίες αποφυγής άρσης μεγάλου βάρους, καθώς και υπέρμετρων στροφικών κινήσεων, έως ότου επιτευχθεί η οστεοποίηση (περίπου 3 μήνες). Σε γενικές γραμμές, πάντως, ο ασθενής δεν υφίσταται σημαντικούς περιορισμούς στην καθημερινότητα του.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της σπονδυλοδεσίας;

Οι κυριότερες επιπλοκές της σπονδυλοδεσίας σχετίζονται με πιθανές βλάβες κατά την τοποθέτηση των υλικών, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τα νεύρα ή γειτονικά όργανα. Το είδος των επιπλοκών εξαρτάται από την περιοχή της σπονδυλικής στήλης που υποβάλλεται στη διαδικασία σταθεροποίησης. Ωστόσο, η συχνότητα και η βαρύτητά τους μειώνονται όλο και περισσότερο λόγω της χρήσης μοντέρνων υποβοηθητικών τεχνικών, όπως είναι η νευροπλοήγηση και η διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση.